Gezinshereniging vergemakkelijkt integratie
November 2019 – Stel je voor: je bent net afgestudeerd als landbouwkundig ingenieur. Tijdens de studie heb je je partner gevonden, ook een landbouwkundig ingenieur. Zij en jij behoorden wat de tentamencijfers betreft tot de betere studenten. Je bent samen getrouwd en je vrouw is zwanger. De toekomst ligt open.
En dan breekt er een burgeroorlog uit in je land. Je loopt gevaar vanwege je opvattingen. Het dringt langzaam maar zeker tot je door dat je moet vluchten. Maar je vrouw is zwanger. Wat is wijsheid?
Jullie besluiten dat jij alleen wegvlucht. Je kunt dan verkennen wat de mogelijkheden zijn. Je vrouw gaat tijdelijk bij haar ouders wonen.
Een half jaar later bevind jij je in Nederland. Je hebt al vijf AZC’s van binnen meegemaakt. Je mag blijven. Dan komt het bericht dat je vrouw bevallen is van een dochter.
Het duurt dan nog bijna een jaar voordat de aanvraag voor gezinshereniging wordt goedgekeurd. De dag dat je vrouw en dochter in Nederland aankomen, zul je je altijd blijven herinneren. Je bent eventjes de gelukkigste mens op aarde.
Weer een paar jaar later woon je met je gezin in een flat. Jij en je vrouw hebben intussen drie kinderen. In je land gaat de oorlog door. Je moet het droeve bericht verwerken dat je vader en een broer zijn omgekomen in de oorlog. Hun foto’s hang je aan de muur van je flat.
Intussen weet je ook dat je in Nederland met je ingenieursdiploma niet aan het werk komt. Je kijkt waar behoefte aan is en volgt een nieuwe studie, in de elektronica. Ook je vrouw begint aan een nieuwe opleiding. Zij kiest voor zorg en welzijn.
De vluchtelingen in dit verhaal zijn Syriërs. Hij heet Ebrahim Al Sermani (27) en woont in Couwenhoven in Zeist, samen met zijn vrouw, Lamis Alshiek (29), en hun drie kinderen, Ria, Mohammed en Soha (4, 2 en 0 jaar oud).
De laatste jaren zijn Ebrahim en Lamis begeleid door vrijwilligers van de Stichting Vluchtelingkansen. Voordat hij aan zijn nieuwe studie kon beginnen, heeft Ebrahim ruim een jaar gewerkt in de Eurowinkel in Driebergen. De stichting VluchtelingKansen springt dan bij.
Een van zijn begeleiders was Theo Nederstigt. Theo benadrukt het belang van gezinshereniging, ‘vooral voor een goede integratie in de Nederlandse samenleving. Ik zou haast zeggen dat dit een basisbehoefte is voor een succesvolle integratie. Met een gezin dat achtergebleven is in erbarmelijke omstandigheden, ergens in een oorlogsgebied of een vluchtelingenkamp in een ander land, is het menselijkerwijs niet mogelijk om goed te integreren. Als we kunnen helpen, doen we het.’
Ruud Kooring, van Vluchtelingenwerk Nederland, is vrijwilliger in het AZC in Leersum. Hij bevestigt het belang van gezinshereniging. Het is wel een zaak van geduld. Pas als een vluchteling een verblijfsvergunning heeft, kan gezinshereniging aangevraagd worden. Ruud laat de vele bladzijden zien van het formulier dat dan ingevuld moet worden. Met de vereiste bijlagen erbij vormt dat een omvangrijk dossier. De aanvrager wordt bijna letterlijk het hemd van het lijf gevraagd. “Wanneer heeft u uw partner leren kennen? (dag, maand, jaar)”. Soms is DNA-onderzoek nodig omdat geboorteaktes ontbreken. Ruud en zijn collega’s helpen bewoners van het AZC bij het invullen van het formulier.
Voor de partner en minderjarige kinderen is er een redelijke kans de aanvraag toegewezen te krijgen. Ruud vertelt dat voor Syriërs in negen van de tien gevallen er een positieve reactie komt vanuit de IND. Daarbij speelt mee dat de achterblijvers intussen vaak naar kampen in buurlanden zijn gevlucht om buiten oorlogsgebied te komen.
Wanneer ook grootouders bij de gezinshereniging horen, ligt de slaagkans ingewikkelder. In de landen van herkomst is de drie-generatiefamilie vaak standaard en zijn grootouders aangewezen op zorg door hun kinderen. Bovendien passen ze op de kleinkinderen als de beide ouders werken.
Een apart probleem is de dekking van de onkosten van gezinshereniging. Dat begint al bij de aanvraag. Wordt die gehonoreerd, dan komen nog de reiskosten aan de orde. Statushouders dragen zelf een aanzienlijk deel van de totale kosten. De Stichting Vluchtelingkinderen springt vaak bij.
Soms duurt de procedure voor gezinshereniging zo lang dat de aanvrager al lang niet meer in het AZC woont en intussen zelf ergens huisvesting heeft gekregen. Komt het gezin, dan moet er naar grotere woonruimte uitgekeken worden.
Ebrahim en zijn gezin wonen nu nog pas drie maanden in een flat die op hun gezinsgrootte berekend is. Hij en zijn vrouw werken hard aan hun nieuwe toekomst. De taal is daarbij een eerste vereiste. Ebrahim beheerst het Nederlands al zo dat hij er grapjes in kan maken. Als we met elkaar koffie drinken – Syrische met een heerlijke kardemomsmaak – heft hij zijn kopje en zegt, breed lachend, ‘Drink smakelijk!’.
(tekst: André Droogers)
